Niet in voorgaande programma's verantwoorde baten en lasten

Met ingang van het begrotingsjaar 2017 is het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (het BBV) gewijzigd. Een van de wijziging betreft het verantwoorden van algemene baten en lasten in de begroting en jaarrekening.

Baten en lasten die direct verbandhouden met activiteiten die gericht zijn op de externe klant, worden verantwoord in de programma’s. Dus alleen de baten en lasten die betrekking hebben op het primaire proces worden in de programma’s opgenomen. Baten en lasten die hier niet onder vallen, worden buiten de programma’s gehouden. Het gaat hierbij om overheadkosten, algemene dekkingsmiddelen, Vennootschapsbelasting en onvoorzien.

Zo komt er meer inzicht in de omvang van de baten en lasten van het primaire proces in het algemeen en de overhead in het bijzonder.

Algemene dekkingsmiddelen zijn middelen die geen relatie hebben met een bepaalde activiteit.
Onder de algemene dekkingsmiddelen vallen de taakvelden 0.5 Treasury, 0.61 OZB woningen, 0.62 OZB niet-woningen, 0.64 Belasting overig en 0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen Gemeentefonds.

Taakveld 0.5 Treasury
FCL 633015 Deelnemingen nutsbedrijven € 33.797 nadelig
Het voorlopig incidentele nadeel van € 34.000 wordt veroorzaakt door een lager dividend van Stedin. Door de enorme energietransitie staat de dividendprognose voor de komende jaren fors onder druk. 

FCL 691101 Rentetoerekening vanuit activa € 78.842 nadelig
De lagere toerekening ad € 79.800 van rente vanuit dit taakveld naar de diverse andere taakvelden wordt voor het grootste deel veroorzaakt doordat het rente-omslagpercentage 2022 in werkelijkheid 0,11% lager is geworden dan begroot. Dat komt neer op een verschil van € 53.000. Het restant van het nadeel op dit taakveld komt door onderuitputting en doorschuiven van investeringen van 2021 naar 2022 waardoor de boekwaarde van de activa per 1 januari 2022 lager is dan begroot. Dit geldt met name voor de investeringen in wegen (onder meer de projecten Overhoeken, Verhogen verkeersveiligheid en de Snelfietsroute F15) en de afvalinzameling (ondergrondse containers).     

Taakveld 0.61 OZB woningen
FCL 693300 OZB Woningen € 95.962 voordelig
De totale definitieve WOZ-waarde van de woningen blijkt hoger te zijn dan de schatting van de WOZ-waarden die bij de opbrengstraming begroting 2022 is uitgegaan. Dit brengt een incidentele extra OZB-opbrengst woningen van € 95.962 met zich mee. 

Taakveld 0.62 OZB niet-woningen
FCL 693350 OZB Niet Woningen € 78.044 nadelig
De totale definitieve WOZ-waarde van de gebruikers niet-woningen blijkt lager en van de eigenaren hoger uit te vallen dan de schatting van de WOZ-waarden, die bij de opbrengstraming voor de begroting 2022 is gebruikt. Dit leidt per saldo tot een incidentele lagere OZB-opbrengst niet-woningen van € 78.044.

Taakveld 0.7 Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds
FCL 692100 Algemene uitkering € 1.359.893 voordelig 
Het incidentele voordeel op het gemeentefonds van afgerond € 1,4 miljoen wordt veroorzaakt door de incidentele mutaties uit de septembercirculaire (voordeel € 9 ton) en decembercirculaire (voordeel € 5 ton) die niet meer tijdig in de 2e tussenrapportage 2022 konden worden verwerkt. Verwezen wordt naar de raadsinformatiebrieven van 18 oktober 2022 en 24 januari 2023. 

Overheadkosten zijn alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces (BBV artikel 1 lid 2). In de notitie Overhead van de commissie BBV is aangegeven welke baten en lasten verantwoord worden onder overheadkosten.
In het kort komt het erop neer dat de volgende uitgangspunten gehanteerd kunnen worden.
- Directe kosten worden zoveel mogelijk direct toerekenen aan de desbetreffende taakvelden en programma’s.
- Ondersteunende taken zijn niet direct dienstbaar aan de externe klant of het externe product en behoren daarom tot de overhead.
- Sturende taken vervult door hiërarchische leidinggevende behoren tot de overhead.
- De positionering van een functie binnen de organisatie heeft geen invloed op de beoordeling of er sprake is van overhead.

De baten en lasten voor overhead zijn verantwoord op het taakveld 0.4 Overhead.

Taakveld 0.4 Overhead
FCL 600200 Bestuursondersteuning € 27.933 nadelig
De overschrijding komt voornamelijk omdat de kosten voor inhuur hoger zijn uitgevallen dan begroot. Het betreft de inhuur voor communicatie en de gemeentesecretaris.

Door de inwerkingtreding van de Wet modernisering Vennootschapsbelastingplicht overheidsondernemingen zijn gemeenten met ingang van 1 januari 2016 Vpb-plichtig over hun (winstgevende) ondernemersactiviteiten. Doel van deze wet is het scheppen van een gelijk speelveld tussen overheidsondernemingen en private ondernemingen.
Omdat de Belastingdienst de gemeente in zijn geheel aanslaat voor de Vpb-heffing en deze heffing niet per overheidsonderneming uitsplitst, wordt de eventueel af te dragen Vpb-heffing van alle ondernemingsactiviteiten opgenomen als één bedrag in het programmaplan en het overzicht van baten en lasten. Het is niet nodig om per programma waarin ondernemingsactiviteiten zijn opgenomen een naar rato-deelbedrag Vpb-heffing te ramen.

De Vpb is verantwoord onder het taakveld 0.9.

Taakveld 0.9 Vennootschapsbelasting
FCL 694200 Heffing Vennootschapsbelasting € 60.881 voordelig
Ultimo 2021 heeft de gemeente geen verrekenbare verliezen meer. Omdat het verlies 2021 volledig is verrekend met het belastbaar resultaat 2020, is recentelijk over 2020 nog een bedrag van € 44.200 terug ontvangen. Dit bedrag was niet eerder voorzien. Daarnaast bedraagt de verwachte vennootschapsbelasting over het boekjaar 2022 circa € 7.000 (vooral vanuit de activiteiten levering van energie en reststromen afval). Al met al zorgt dit bij elkaar voor een positief resultaat van € 60.900 op deze post.

In de begroting is een bedrag opgenomen voor onvoorziene lasten. Er is sprake van onvoorziene lasten wanneer deze onvoorzienbaar, onontkoombaar en onvermijdbaar zijn. Deze post is niet bedoeld om overschrijdingen op bestaande budgetten te dekken.

Taakveld 0.8 Overige baten en lasten
FCL 692200 Onvoorzien € 75.000 voordelig
In 2022 is geen gebruik gemaakt van de post onvoorzien.